دکتر. نوذر سامانی، استاد دانشگاه شیراز و عضو دانشیار فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، در سمینار تغییر اقلیم ایران از منظر زمین شناسی که امروز به صورت وبینار در فرهنگستان برگزار شد، گفت: مطالعاتی در مورد تغییرات آب و هوا و بحران آب های سطحی انجام داده است، مانند: بخش زیادی از آب این منابع به سفره‌های زیرزمینی تخلیه می‌شد، از سوی دیگر چاه‌های آب زیادی ساخته شد.
به گزارش ایسنا، وی با اشاره به وضعیت زاینده رود با تاکید بر اینکه آب این رودخانه بر اثر احداث چاه های آب خشک شد، یادآور شد: این روند به گونه ای بود که بررسی های ما نشان داد دشت نجف آباد حدود 17 میلی متر فروکش کرده است. . همه می دانند که با هر متر از سطح آب که پایین می آوریم، یک تن در هر متر مربع از زمین را بار و فشرده می کنیم.
سامانی با تاکید بر اینکه این روند منجر به فرونشست زمین و شکست سطحی می شود، خاطرنشان کرد: وضعیت «تالاب های مختل» را از سال 1385 تا 1390 بررسی کردیم. این تالاب یک تالاب آب شیرین است و آب آن از اطراف و آبهای کارستی تامین می شود. اما آنقدر چاه آب در اطراف آن ساخته شد که تا سال 1379 آب کارستی تغذیه کننده این تالاب به تالاب نرسید و در نهایت تالاب دچار اختلال شد. از سال 2000 خشک شده است.
این استاد دانشگاه شیراز در خصوص وضعیت تالاب های بختگان، تشک و مهارلو از سال 87 تا 2020 گفت: طبق اعلام سازمان محیط زیست این تالاب ها به طور کامل خشک شده اند و دلیل آن نیز سدهای ساخته شده در این تالاب است. حوزه.
به گفته وی، در چند سال گذشته تنها سد درودزن بر روی این رودخانه قرار داشت اما در حال حاضر سد سیوند و ملاصدرا ساخته شده که موجب عدم اعطای حق آبه این تالاب ها شده است. علاوه بر این، تالاب هامون از سال 2016 بحرانی شده است و دلیل آن ساخت سدهای روی رودخانه هیرمند در افغانستان است و دیپلماسی نیز در این زمینه ضعیف عمل کرده است.
یکی از اعضای فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه دریاچه ارومیه از سال 1388 خشک و کم آبی بوده است، خاطرنشان کرد: تراز آب دریاچه در سال 2020 به دلیل روند احیا افزایش یافت اما پس از آن دریاچه خشک می شود. .
وی تاکید کرد: اکنون تالاب های ایران از بین رفته و بنابراین عاملی برای تلطیف هوا نداریم و به دلیل کمبود رطوبت زمین گرمتر می شود.
سامانی با اشاره به وضعیت برخی از سدهای مهم با برنامه آب شرب، گفت: این سدها آب شرب حدود 36.7 میلیون نفر در کشور را تامین می کنند، این در حالی است که بررسی های ما نشان می دهد که مخازن این سدها در سال 1400 کمتر از 40 درصد بوده است. مخزن آب.
وی افزود: در حوزه بهره برداری از منابع آب زیرزمینی وضعیت خوبی نداریم چرا که از 609 حوزه آبخوان کشور، 410 منطقه آبخوان ممنوع اعلام شده است.
این عضو هیات علمی دانشگاه شیراز گفت: بر اساس اعلام شورای عالی آب، تغییرات میانگین بارندگی در کشور نیز نشان می دهد که در میانگین 13 ساله، میزان بارندگی در 23 سال 9.3 درصد است. میانگین میانگین 7.6 درصد است، میانگین 33 ساله 2.4 درصد است. ما شاهد هستیم.
سامانی تاکید کرد: علاوه بر این بررسی تغییرات میزان برداشت آب در دوره های مختلف نشان می دهد که برداشت حدود 93 میلیارد متر مکعب آب برای مصارف مختلف حدود 90 درصد از منابع آب تجدیدپذیر کشور را مصرف می کند. این بیش از دو برابر شاخص است. بین المللی برای این تعریف شده است.
بر اساس شاخص های بین المللی 40 درصد از منابع آب برداشت شده است. این ارقام نشان می دهد که کاهش بارندگی در کشور بیش از 10 درصد نیست.
وی با شناسایی علت اصلی بحران آب در نتیجه چهار دهه سوءمدیریت و سوء جهت گیری در بهره برداری از منابع آبی، گفت: این امر باعث شده کشور با بحران هایی مانند خشکسالی هیدرولوژیکی، خشکسالی اکولوژیکی و مشکلات زیست محیطی مواجه شود. و بخش های شرب، مشکلات برق آبی، مشکلات اقتصادی، اجتماعی و امنیتی و مشکلات روانی.
این پژوهشگر آب با تاکید بر اینکه تنها خشکسالی های دو دهه اخیر منجر به بحران جدیدی شده است، گفت: اکنون منابع آب در وضعیت بحرانی قرار دارد که خشکسالی سرزمین ایران تغییرات اقلیمی و اثرات مخرب آن را در جهان به همراه دارد. آینده شدت بیشتری به همراه خواهد داشت. خودنمایی می کند.
این عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز با اشاره به جزئیات بررسی های انجام شده در خصوص بارندگی و تغییرات دمایی کشور، خاطرنشان کرد: کشور ما از سال 95 در حال گرم شدن بوده و برخی از مناطق نیز از سال 75 با گرم شدن مواجه شده اند، همچنین میزان بارندگی در کشور طی سه دهه گذشته به طور متوسط 15 درصد افزایش داشته است، اما کاهش بارندگی توجیه کننده بحران آب در کشور نیست.
وی گرم شدن زمین، خشکی ایران و ریزگردها را از عوامل تغییر اقلیم (افزایش دما و کاهش بارندگی) عنوان کرد و گفت: امروزه وقتی صحبت از ناپدید شدن ابرها به استان های آذربایجان می شود، ابرهای خوزستان هستند. باران می بارد اما وقتی به دریاچه ارومیه می رسد فروکش می کند یا رقیق می شود که می تواند ناشی از ریزگردها باشد.
سامانی تاکید کرد: ریزگردها می توانند ابرها را خاموش یا رقیق کنند. از یک طرف افزایش دما و تغییر اقلیم داریم و پدیده ریزگردها هم متناسب با این عوامل باعث کاهش بارندگی شده است و نیاز به مطالعات بیشتری در این زمینه است.